آموزش پیانو [راهنمای جامع نواختن پیانو از صفر برای مبتدی]

یادگیری پیانو می‌تواند یک تجربه جذاب و به یادماندنی برای شما در دنیای موسیقی باشد. به شرطی که اصول آموزش پیانو را بدانید و از همان ابتدای مسیر طبق این اصول پیش بروید. در این محتوا قصد داریم تا صفر تا صد مراحل یادگیری نواختن پیانو را برای افراد مبتدی که علاقمند به این مسیر هستند، توضیح دهیم. شما تدریجاً اصول نواختن پیانو را یاد گرفته و می‌توانید مهارتتان را در این زمینه ارتقا دهید. جدول زیر خلاصه‌ای از مسیر آموزش پیانو از صفر می‌باشد.

آموزش پیانو برای مبتدی‌ها

اگر آموزش پیانو مبتدی را دنبال می‌کنید و به تازگی قصد شروع این مسیر را دارید، در ابتدا باید با ساختار پیانو آشنا شوید. ساختار پیانو شامل کلیدهای سفید، سیاه و پدال‌ها می‌باشد. بعد از آن طریقه نشستن درست، گرفتن حالت دست به صورت اصولی، شناخت نت‌های پیانو نت خوانی و تمرین‌های ساده در دستور کار قرار می‌گیرند.

جهت آموزشپیانو به صورت اصولی به مبتدیان توصیه می‌کنیم که یک آموزشگاه معتبر را شناسایی کنند و از همان ابتدا در دوره‌های تخصصی آن آموزشگاه شرکت داشته باشند. جهت خرید یک پیانو مناسب برای یادگیری نیز ما در گالری کدانس می‌توانیم محصولات خوبی را به شما معرفی کنیم.

مقدمه‌ای بر آموزش پیانو از صفر و اهمیت یادگیری آن

پیانو یکی از بهترین و کاربردی‌ترین سازها در دنیای موسیقی است که شما را وارد مسیری از هنر و خلاقیت بی‌پایان می‌کند. شما با آموزش پایه پیانو، می‌توانید سایر مهارت‌های موسیقیایی خود را تقویت کنید. مهارت‌هایی مانند: نت خوانی، ریتم، هماهنگی دست‌ها،  پرورش ذهن، تمرکز و آرامش عمیق از جمله هدایایی هستند که اموزش زدن پیانو برای شما به ارمغان می‌آورد. در چنین موقعیتی می‌توان به اهمیت یادگیری این ساز پی برد.

اگر قصد شما نواختن به صورت تفریحانه یا نواختن به صورت حرفه‌ای باشد، در هر صورت آغاز این مسیر باید با اصول صحیح نواختن از شناخت ساز گرفته تا قرارگیری درست وضعیت بدن و انجام تمرین ها انجام شود‌. هنگام نواختن پیانو باید به این باور برسید که نواختن هر نت قدمی به سمت خلق یک زیبایی جدید است.

آشنایی با ساز پیانو: تاریخچه، انواع و ساختار فیزیکی

برای اولین بار ساز پیانو در قرن ۱۸ به وسیله بارتولومئو کریستوفوری در کشور ایتالیا اختراع شد. این ساز تحولی عظیم در دنیای موسیقی ایجاد کرد. به طوری که اکنون آن را به عنوان پادشاه سازها می‌شناسند. پیانو در خانواده سازهای کلاویه‌ای قرار می‌گیرد که به طور کلی در دو نوع دیجیتال و آکوستیک تولید می‌شود و هر یک زیر مجموعه‌های خاص خود را دارند.

 بخش‌های مختلف این ساز شامل؛ بدنه چوبی،  سیم‌های فولادی، چکش‌های نمدی، صفحه صدا،  کلاویه‌ها و پدال‌ها هستند. این ساز مکانیسم بسیار خاصی داشته و امکان کنترل دینامیک صدا را دارد. به طوری که شما می‌توانید به صورت ملایم یا قوی به نواختن آن بپردازید‌. به طور کلی پیانو یک ساز کامل برای یادگیری موسیقی به شمار می‌آید و امکان اجرای موسیقی در تمام سبک‌ها از کلاسیک گرفته تا جاز و پاپ، با آن وجود دارد.

مراحل یادگیری پیانو برای مبتدیان

مراحل آموزش پیانو مقدماتی برای افراد مبتدی شامل موارد مختلف می‌شود. از انتخاب ساز گرفته تا اجرای اولین قطعه، در ادامه این مراحل را به صورت گام به گام شرح می‌دهیم.

1. انتخاب ساز: در وهله اول باید تعیین کنید ساز مورد نظر شما پیانو دیجیتال است یا آکوستیک. پیانوهای دیجیتال ارزان‌تر بوده و نیاز به کوک ندارند. پیانوهای آکوستیک دارای صدای غنی‌تر هستند و نیاز به فضای بیشتر دارند.
2. یادگیری مبانی: در مرحله بعدی باید با کلاویه‌ها، یادگیری حالت صحیح دست و نشستن و تمریناتی مانند: شماره گذاری انگشتان آشنا شوید.
3. نت خوانی مقدماتی: در این مرحله نوازنده با کلید سل در دست راست و کلید فا در دست چپ آشنا می‌شود و به تمرین موقعیت نت‌ها روی خطوط حامل می‌پردازد.
4. تمرین‌های پایه: تمرین‌های پایه شامل گام‌های ساده، آکوردهای سه نوتی و تمرین هماهنگی دست‌ها با مترونوم هستند.
5. اجرای اولین قطعه: در نهایت هنرجو بعد از گذراندن مراحل قبلی، شروع به نواختن قطعات و ملودی‌های ساده مانند: ملودی تولدت مبارک می‌کند.

معرفی شیوه‌های مختلف آموزش پیانو: حضوری، آنلاین و خودآموز

روش‌های آموزش نواختن پیانو شامل مواردی مانند: روش حضوری، آنلاین و خودآموز هستند که هر کدام از این روش‌ها شیوه انجام خاصی دارند. در ادامه به طور خلاصه روش‌های آموزش اولیه پیانو را بررسی می‌کنیم.

• آموزش حضوری پیانو: اولین و سنتی ترین روش برای آموزش صفر تا صد پیانو روش حضوری می‌باشد که در این روش بازخورد فوری استاد را شاهد هستید و می‌توانید در لحظه حالت دست و نشستن را اصلاح کنید و برنامه‌ریزی منظم برای انجام تمرینات داشته باشید. این روش برای کودکان که در ابتدای مسیر نواختن پیانو هستند و افرادی که قصد دارند به صورت حرفه‌ای و جدی پیانو نوازی را یاد بگیرند، مناسب است.
• آموزش آنلاین پیانو: آموزش پیانو آنلاین معمولاً ویدئو محور بوده یا به صورت کلاس‌های زنده در وبینار برگزار می‌شود. شما در این روش به اساتید بین المللی با هزینه کمتر دسترسی دارید. نوجوانان و بزرگسالان که دارای نظم شخصی هستند، می‌توانند این روش یادگیری ساز پیانو را انتخاب کنند.
• یادگیری خود آموز پیانو: روش بعدی یادگیری نواختن پیانو به صورت خودآموز می‌باشد که در این روش می‌توانید از نرم‌افزارهای خودآموز پیانو به زبان فارسی و کتاب‌های آموزشی استفاده کنید. این روش بسیار کم هزینه بوده و امکان یادگیری در هر زمان از شبانه روز را فراهم می‌کند. افراد مبتدی با بودجه محدود می‌توانند به سراغ این روش بروند. خیلی از اوقات با کمک اپلیکیشن‌ها و کتاب‌ها امکان آموزش پیانو رایگان نیز وجود دارد.

آموزش پیانو آنلاین؛ بررسی مزایا، معایب و روش‌های مؤثر

یاد گرفتن ساز پیانو در روش آنلاین مزایا و معایب خاص خود را دارد که شما قبل از انتخاب این روش یادگیری باید نسبت به تمام این موارد آگاهی داشته باشید. روش‌های موثر یادگیری آنلاین ساز پیانو شامل استفاده از پلتفرم‌های تعاملی، تمرین با مترونوم، انجام روزانه تمرین‌ها، شرکت در چالش‌ها و مسابقات آنلاین و استفاده از اپلیکیشن‌های آموزش رایگان پیانو می‌باشد. در جدول زیر مزایا و معایب این روش یادگیری را بررسی می‌کنیم‌.

خودآموز پیانو به زبان فارسی؛ منابع، کتاب‌ها و اپلیکیشن‌ها

یاد گرفتن پیانو با روش خودآموز از طریق منابع مختلف، کتاب‌ها و اپلیکیشن‌ها امکان‌پذیر است که می‌توانید به سراغ منابع فارسی بروید. این منابع به شما کمک می‌کنند تا فرایند نواختن پیانو را راحت‌تر و سریع‌تر یاد بگیرید.  برخی از این منابع فارسی به شرح زیر هستند؛

• کتاب آموزش پیانو برای همه: این کتاب توسط مهدی آذر سینا نوشته شده و برای سطح مبتدی تا متوسط مناسب است. آموزش گام به گام پیانو همراه با آهنگ‌های ساده در این کتاب انجام می‌شود. 
• کتاب متد آموزش پیانو جان تامسون (ترجمه فارسی): یکی دیگر از کتاب‌هایی که برای خودآموز پیانو می‌توانید از آن استفاده کنید،  این منبع است که برای افراد مبتدی مناسب بوده و کودکان و بزرگسالان که در ابتدای مسیر یادگیری پیانو هستند، می‌تواند از تمرین‌های جذاب و ساده این کتاب استفاده کنند. 
• کتاب ردیف پیانو ایرانی نویسنده فرهاد فخرالدینی: این کتاب برای سطح متوسط تا پیشرفته مناسب است که تلفیق موسیقی ایرانی و جهان را پوشش می‌دهد.
• اپلیکیشن simply piano: این اپلیکیشن به تشخیص نت‌ها با میکروفون کمک کرده و آموزش گام به گام پیانو را برای شما به ارمغان می‌آورد که دارای راهنمای فارسی نیز هست. 
• اپلیکیشن Flowkey: این اپلیکیشن دارای ویدیوهای آموزشی حرفه‌ای و تمرین با آهنگ‌های معروف می‌باشد. زبان اپلیکیشن انگلیسی بوده اما دارای تصاویر قابل فهم است.

آموزش تئوری موسیقی پایه برای نوازندگی پیانو

آموزش تئوری موسیقی پایه جهت نوازندگی پیانو با شناخت نت‌های موسیقی روی خطوط حامل شروع می‌شود. نوازنده باید ارزش‌های زمانی نت‌ها و مفهوم میزان‌بندی را یاد بگیرد تا بتواند ریتم را به خوبی درک کند. پس از آن گام‌های ماژور و مینور و آکوردهای پایه به هنرجو آموزش داده می‌شوند.

ترکیب این مفاهیم و داشتن تمرین روزانه منجر به یادگیری نت‌خوانی و اجرای صحیح قطعات ساده پیانو خواهد شد تا به مرور زمان توانایی نواختن قطعات پیچیده و سخت به وجود بیاید.

آموزش شناخت اجزای پیانو؛ کلاویه‌ها، پدال‌ها و عملکرد آن‌ها

برای اینکه بهترین پیانو آموزش را انتخاب و خریداری کنید، باید با اجزای مختلف هر کدام از پیانوها آشنا شوید تا در نهایت از پیانو مناسب برای ادامه مسیر آموزش استفاده داشته باشید. هر کدام از اجزای اصلی پیانو نقش مهم و تعیین کننده در عملکرد بهتر این ساز ایفا می‌کنند. در ادامه به شناخت اجزای پیانو، کلاویه‌ها، پدال‌ها و عملکرد هر یک از آن‌ها می‌پردازیم؛

• بررسی کلاویه‌های پیانو: کلاویه‌ها یا کلیدهای پیانو در حالت استاندارد باید ۸۸ عدد باشند که این رقم در پیانوهای آکوستیک و دیجیتال حرفه‌ای یکسان است. اما در مدل‌های سبک‌تر مدل‌های ۶۱ یا ۷۶ کلاویه‌ای نیز دیده می‌شوند. 

کلاویه‌ها در دو نوع طبیعی و تغییر دهنده وجود دارند که نمونه طبیعی به رنگ سفید بوده و و نمونه تغییر دهنده به رنگ سیاه می‌باشد. در پیانوهای آکوستیک فشار دادن کلاویه باعث ایجاد ضربه چکش به سیم خواهد شد و در پیانوهای دیجیتال نیز کلاویه‌ها حس وزنی دارند تا شبیه سازی پیانوهای آکوستیک را رقم بزنند.

• بررسی پدال‌های پیانو : پیانو دارای سه پدال می‌باشد که پدال ساستین در سمت راست قرار گرفته و وظیفه آن نگه داشتن صدای نت‌ها بعد از رها کردن کلاویه می‌باشد. پدال نرم در سمت چپ قرار گرفته که به کاهش حجم صدا و ایجاد حالت ملایم در صدا کمک می‌کند. پدال سوستنوتو در وسط پیانو قرار دارد که اختیاری بوده و نت‌های در حال نواخته شدن را نگه می‌دارد.

نحوه‌ی صحیح نشستن پشت پیانو و جای‌گیری دست‌ها

برای نواختن پیانو بهتر است که روی نیمه جلویی صندلی بنشینید تا اصول صحیح نشستن پشت پیانو را رعایت کرده باشید. در این حالت پاها به راحتی روی زمین قرار می‌گیرند و زانوها کمی پایین‌تر از سطح مفاصل ران هستند.

حالت صحیح کمر نیز حالت صاف و بدون قوس می‌باشد به طوری که شانه‌ها آزاد و آرنج‌ها نیز مقداری بالاتر از سطح کلیدها قرار بگیرند. دست‌ها باید طوری قرار گیرند که فشاری روی کلیدها وارد نشود و مچ دست‌ها با ساعد هم سطح باشند و انگشتان به ویژه انگشت شست، به حالت نیمه خمیده و گرد باشد. این طریقه نشستن که گفته شد به شما کمک می‌کند تا با کمترین فشار و بیشترین کنترل، نوازندگی کنید.

چک‌لیست پایان سطح مقدماتی؛ از این مرحله چه انتظاراتی باید داشت؟

بعد از اینکه هنرجو سطح مقدماتی آموزش تئوری پیانو و آموزش عملی آن را به اتمام رساند، باید توانایی‌های زیر را کسب کرده باشد؛

• اجرای درست گام‌های ماژور و مینور 
• امکان نواختن آکوردهای سه صدایی با هر دو دست 
• امکان کنترل دینامیک 
• توانایی برای خواندن نت‌ها و خطوط حامل 
• اجرای ریتم‌های چنگ، دولاچنگ و نقطه‌دار 
• امکان نواختن ملودی با دست راست و آکورد با دست چپ 
• قابلیت اجرای رپژ‌های ساده در اکتاوهای مختلف 
• نواختن حداقل ۱۰ الی ۱۵ قطعه ساده در سبک‌های مختلف موسیقی 
• شناخت علامت‌های سرکلید 
• درک ساختار گام و آکورد
• آشنا بودن با اصطلاحات موسیقی

آموزش پیانو برای کودکان و نوجوانان؛ متدها و اصول روانشناختی

آموزش پیانو به کودکان و نوجوانان اصول خاص خود را دارد که آموزشگاه‌های پیانو معتبر همواره به این اصول پایبند هستند. متدهای مختلف در زمینه آموزش پیانو به کودکان و نوجوانان به کار گرفته می‌شوند که برای هر رده سنی این متدها می‌توانند متفاوت باشند. در ادامه به صورت کامل متدهای آموزشی مناسب و اصول روانشناختی موثر را بررسی می‌کنیم.

1. متدهای آموزشی: برای کودکان ۴ تا ۷ سال می‌توانید از متدهای رنگ آمیزی نت، آموزش با داستان‌های موزیکال و یادگیری با حرکت استفاده کنید. نوجوانان ۸ تا ۱۵ سال نیز با متدهای آلفرد جان تامپسون یعنی ترکیب تئوری و قطعات جذاب، آموزش با آهنگ‌های انیمیشن انگیزه بخش و سیستم پله پله پیشرفت تدریجی با چالش‌های کوچک پیانو را بهتر یاد می‌گیرند.
2. اصول روانشناختی: اصول روانشناختی در روند یادگیری پیانو برای کودکان به این شکل است که جلسات به منظور حفظ تمرکز کوتاه و بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باشند و بعد از هر جلسه تمرینی، پاداش فوری به کودک داده شود. برای نوجوانان نیز می‌توان ایده‌های ارتباط موسیقی با علایق شخصی، انجام تمرین تعاملی و تشویق به خلاقیت را به کار گرفت.

برنامه‌ریزی تمرینی برای پیشرفت پیوسته در نواختن پیانو

به طور کلی آموزش پیانو بهتر است که سیستم افزایش تدریجی داشته باشد و برنامه تمرینی کم کم زیاد شود. توصیه می‌کنیم که تعداد روزهای تمرین در هفته به ۵ روز برسد تا تمرین مداوم و همیشگی باشد.

 جالب است بدانید که داشتن برنامه تمرینی منظم روزانه حتی به مدت ۳۰ دقیقه بسیار موثرتر از تمرین‌های طولانی مدت و نامنظم می‌باشد. ضبط تمرین‌ها و تحلیل اجرا، داشتن تنوع سبکی در تمرین، استراحت فعال و گوش دادن موسیقی در روزهای استراحت همه و همه از جمله نکات طلایی برای اثربخشی برنامه تمرینی در مسیر یادگیری پیانو هستند.

سخن آخر

در این مطلب صفر تا صد آموزش پیانو را بررسی کردیم تا افرادی که قصد دارند وارد عرصه موسیقی و نواختن پیانو شوند، بدانند که آغاز تا انتهای مسیر به چه شکل می‌باشد و باید چه مراحلی را پشت سر بگذارند. خرید یک پیانو با کیفیت تاثیر زیادی در بهبود روند یادگیری این ساز خواهد داشت. در همین راستا ما در گالری کدانس، در کنار شما هستیم و انواع پیانو آکوستیک و دیجیتال را عرضه می‌کنیم که تمام این پیانوها کیفیت و کارایی بالایی دارند و به تمرین و یادگیری بهتر شما کمک می‌کنند.

سوالات متداول 

چه کتاب‌هایی برای یادگیری پیانو مناسب هستند؟

اگر امکان مراجعه به آموزشگاه فعلاً برایتان وجود ندارد، می‌توانید با خرید کتاب‌هایی مانند: کتاب آموزش پیانو برای همه، کتاب متد آموزش پیانو جان تامسون و کتاب ردیف پیانو ایرانی مباحث مربوط به پیانو را به طور کاملاً دقیق فرا بگیرید.

یادگیری پیانو به صورت آنلاین چه مزایایی دارد؟

یادگیری پیانو به صورت آنلاین محدودیت زمان و مکان نداشته و شما می‌توانید به منظور پیشرفت شخصی سرعت خود را در یادگیری تنظیم کنید. همچنین این روش معمولاً رایگان یا مقرون به صرفه‌تر از کلاس‌های حضوری می‌باشد و هزینه رفت و آمد ندارد.

مراحل یادگیری پیانو برای مبتدیان شامل چه مواردی می‌شوند؟

انتخاب ساز، یادگیری مبانی پیانو، نت‌خوانی مقدماتی، انجام تمرین‌های پایه، اجرای اولین قطعه.

شیوه‌های مختلف یادگیری پیانو کدامند؟

یادگیری پیانو با روش حضوری در آموزشگاه، یادگیری پیانو به روش آنلاین با کمک اپلیکیشن‌ها و آموختن پیانو با روش خودآموز به وسیله کتاب، ویدئو یا اپلیکیشن.